Przejdź do głównej treści Przejdź do wyszukiwarki
Fundacja "Myśląc Ojczyzna - Im. Ks. Infułata Ireneusza Skubisia"

Przemówienie Georga Weigela

Utworzono dnia 08.11.2018

Europa Christi

Warsaw, 18 Październik 2018

 

George Weigel

W związku z czterdziestą rocznicą wyboru Karola Wojtyły na biskupa Rzymu, projekt demokratyczny jest zagrożony przez zewnętrznych wrogów i wewnętrzne konfuzje. Pamiętajmy więc o świadectwie wiary Jana Pawła II. Ta nadzieja nie ograniczała się do jego własnego narodu polskiego; była nadzieją dla całej ludzkości. Jednocześnie powinniśmy pamiętać, że Jan Paweł II miał nadzieję, że nowe demokracje Europy Środkowej i Wschodniej, wyzwolone przez moc prawdy i moc solidarności, przypomną starszym członkom demokratycznej rodziny, że wolność i prawda wolność i cnota nie mogą zostać rozdzielone bez poważnego uszkodzenia demokratycznego projektu.

Jan Paweł II nie byłby w pełni zadowolony ze stanu dzisiejszych światowych demokracji. Być może więc w tę rocznicę dobrze byłoby wyobrazić sobie, że on wciąż jest z nami, oferując lekcje w podstawowych poglądach na temat demokracji w XXI wieku. Dzisiaj zaproponuję Leksykon Polityczny Jana Pawła II.

Wolne społeczeństwo

            Jak opisywał to Jan Paweł II w encyklice Centesimus Annus, wolne społeczeństwo naszych czasów ma trzy powiązane ze sobą części: demokratyczną społeczność polityczną, wolną lub rynkową i dynamiczną publiczną kulturę moralną. Publiczna kultura moralna jest kluczem do całej reszty. Polityczna i ekonomiczna wolność wyzwala wielkie ludzkie energie. Co oprócz, kultury moralnej tętniącej życiem, może ukierunkować te energie, aby przyczyniły się do rozkwitu człowieka i solidarności społecznej?

            Odnowa moralna i kulturalna - "życie w prawdzie", które pomogło wyzwolić Europę środkowo-wschodnią z komunizmu - jest zatem istotną częścią demokratycznej odnowy.

             

Wolność

Czym jest "wolność" wolnego społeczeństwa? W Centesimus Annus Jan Paweł II podkreślił, że prawdziwie ludzka wolność to wolność zakorzeniona w prawdzie i podążająca ku dobroci.

 

            W dzisiejszym demokratycznym świecie idea wolności jest infantylizowana, jakby fakt że "zrobiłem to po swojemu" wyczerpało znaczenie wolności. Ale to nie jest wolność, która wyzwoliła centralną i wschodnią Europę od tyranii. Rewolucja sumienia, która podtrzymywała rewolucję 1989 roku, została zbudowana na szlachetniejszej koncepcji wolności: po raz kolejny wolność przywiązana do prawdy i ukierunkowana ku dobroci. Demokratyczny świat potrzebuje dzisiaj odrodzenia tej dojrzałej, szlachetnej wolności.

Europa (a szerzej Zachód).

Czy "Europa", czy "Zachód" to po prostu zestaw ustaleń politycznych i gospodarczych? A może Zachód jest kulturowym osiągnięciem, cywilizacją? W ‘Ecclesia in Europa’ Jan Paweł II zaproponował głęboko kulturową koncepcję Zachodu - Europy i byłych zależności Europy na całym świecie.

Cywilizacja Zachodu, jak pisał, zrodziła się z owocnej interakcji Jerozolimy, Aten i Rzymu. Z Jerozolimy, z religii biblijnej, Zachód dowiedział się, że życie jest przygodą i pielgrzymką. Tak więc wyjście Izraela z Egiptu nie jest tylko ważną duchową metaforą w życiu Żydów i chrześcijan; jest fundamentalnym obrazem zachodniej idei historii. Od Aten, filozofii greckiej, Zachód nauczył się wierzyć w rozum i zdolność rozumu do pojmowania prawdy, w tym także prawdy moralnej. Ta wiara w rozum, powiązana z biblijną ideą stworzenia, wyjaśnia, dlaczego nauka rozkwitła na Zachodzie. A od Rzymu Zachód dowiedział się, że rządy prawa są lepsze od rządów brutalnej siły lub surowego przymusu w sprawach ludzkich

Jerozolima, Ateny i Rzym są niezbędne dla przyszłości Zachodu. Utrata wiary w Boga Biblii prowadzi do utraty wiary w rozum, a utrata wiary w rozum jest zabójcza dla demokracji. Argument oparty na rozumowaniu jest siłą napędową demokracji, a kiedy rozum umiera, tak samo jest z argumentami - i zaczynają się rządy bezlitosnej władzy.

Pamięć historyczna

W pamięci i tożsamości Jan Paweł II zastanawiał się nad znaczeniem prawdy historycznej dla demokratycznej przyszłości. Prawdziwe opowiadanie historii narodu, oczyszczone ze zniekształceń, prowadzi do otwartej przyszłości. Fałszowana lub zniekształcona historia przyczynia się do osobistej korupcji. Fałszywa historia prowadzi również do dekadencji społecznej, a ostatecznie do tyranii, jak doświadczenie Weimaru w Niemczech powinno powinno być lekcją dla Zachodu.

             Dla Jana Pawła II prawda o historii narodu była ważną częścią żywej publicznej kultury moralnej, która była kluczem do rozkwitu wolnego społeczeństwa w XXI wieku. Od 1945 do 1989 roku Polska cierpiała z powodu fałszywej historii, wymyślonej na rzecz władzy oderwanej od prawdy. Polska i każdy inny naród potrzebuje prawdziwej historii. Zwalczanie pokusy przeinaczania historii dla politycznych celów jest dziś niezbędne do demokratycznej odnowy.

 

Pluralizm.

"Pluralizm" nie jest zwykłym socjologicznym faktem, że istnieją różnice religijne i polityczne w każdej demokracji. Prawdziwy pluralizm to rozmowa oparta na prawdzie między ludźmi o różnych perspektywach, w której wszystkie strony szukają wspólnego dobra. Osiągnięcie prawdziwego pluralizmu jest odpowiedzią społeczeństwa na słowo Pana przekazane przez proroka Izajasza: "Chodźcie, teraz, rozważmy razem ..." [Izajasza 1.18].

            W ‘Pamięci i tożsamości’ Jan Paweł II zauważył, że "fundamentem polskiego ducha jest wielość i pluralizm, a nie ograniczenie i zamknięcie". Tą cechę narodową określił jako "jagielloński" wymiar polskiego ducha, ucieleśniony w Rzeczpospolitej Obojga Narodów, która była, jak pisał, "republiką obejmującą wiele narodów, wielu kultur, wielu religii". Ta pamięć historyczna ma oddźwięk dla Amerykanina, syna o narodowym zróżnicowaniu ziemi, która zawsze musi pracować w pluralizmie i solidarności. Mam nadzieję, że wciąż ma to rezonans w Polsce XXI wieku

            W zdolności Solidarności do łączenia różnych ludzi we wspólnym, szlachetnym przedsięwzięciu Jan Paweł II widział wielkie osiągnięcie w budowaniu pluralizmu. Solidarność, ruch, ucieleśniona solidarność, cnota i czwarta podstawowa zasada, którą Jan Paweł dodał do katolickiej doktryny społecznej.

 

Patriotyzm.

Jan Paweł II był polskim patriotą, którego polskie i krakowskie korzenie, doświadczenie i lojalność doprowadziły go do szerszej oceny duchowej jedności narodów słowiańskich, a także kulturowej jedności Europy. Jego polski patriotyzm nie był szowinistyczny ani ksenofobiczny. Jak pisał w ‘Pamięci i Tożsamości’,

"... naród i ojczyzna, podobnie jak rodzina, są rzeczywistością stałą ... [Jednak] jednej rzeczy należy unikać za wszelką cenę [-] ... niezdrowego nacjonalizmu.

 

 Dwudziesty wiek dostarczył nam niektóre przykłady tego, zbyt wymowne, z katastrofalnymi konsekwencjami. Jak możemy uwolnić się od takiego niebezpieczeństwa? Myślę, że właściwą drogą jest patriotyzm. Podczas gdy nacjonalizm polega na rozpoznawaniu i dążeniu do dobra samego własnego narodu, bez względu na prawa innych, patriotyzm ... jest miłością do własnej ziemi ojczystej, która przyznaje prawa wszystkim innym narodom, równym tym, których się domaga. Innymi słowy, patriotyzm prowadzi do właściwie uporządkowanej miłości społecznej. "

 

Dzisiaj jest lekcja dla nas wszystkich.

Kościół publiczny.

Zgodnie z wizją Jana Pawła II Kościół katolicki XXI wieku nie był ani ugruntowanym Kościołem, ani Kościołem stronniczym; ani Kościołem, który przedstawia władzy państwowej swoje roszczenia prawdy, ani Kościołem, który utożsamia się z jedną partią polityczną.

Opcja Jana Pawła II na XXI wiek była Kościołem publicznym: to, co nazwał w encyklice Redemptoris Missio, to Kościół proponujący. Ten proponujący Kościół nie byłby aktorem politycznym, w wąskim tego słowa znaczeniu. Działałoby to na głębszym poziomie życia publicznego - poziomie kulturowego samozrozumienia. Kościół byłby strażnikiem prawd, które pozwalałby dobrze żyć w wolności.

Papież św. Jan Paweł II był wielkim teoretykiem wolnego społeczeństwa. Obyśmy wszyscy kontynuowali naukę na podstawie jego nauczania i jego przykładu.

 

 

ZAŁĄCZNIKI:

Kalendarz

Rok wcześniej Miesiąc wcześniej
Marzec 2024
Miesiąc później Rok później
Pon Wt Śr Czw Pt Sb Nie
26 27 28 29 1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Imieniny

Licznik odwiedzin:

W tym tygodniu: 20

W poprzednim tygodniu: 53

W tym miesiącu: 192

W poprzednim miesiącu: 193

Wszystkich: 26814

Zegar